Het Intellectueel Eigendomsrecht in vogelvlucht
Het intellectueel eigendomsrecht is een dynamisch rechtsgebied waarin veel gebeurt. In dit artikel gaan we back to the basics en zetten we de belangrijkste IE-rechtsgebieden voor je op een rijtje.
Het auteursrecht (in het Engels: copyright) ziet toe op bescherming van creaties van letterkunde,wetenschap of kunst. Het auteursrecht geeft de maker een tijdelijk monopolie. Voorwaarden voor bescherming zijn dat het werk blijk geeft van een eigen oorspronkelijke karakter en persoonlijke stempel. Zolang hieraan is voldaan, kun je anderen ervan weerhouden jouw werk openbaar te maken of te verveelvoudigen. Het auteursrecht ontstaat vanzelf op het moment dat het werk wordt gemaakt en geldt tot 70 jaar na de dood van de maker.
Merken
Branding is een essentieel onderdeel van de bedrijfsvoering. Merken kunnen worden gevormd door alle tekens, in het bijzonder woorden, waaronder namen van personen, of tekeningen, letters, cijfers, kleuren, vormen van waren of verpakkingen van waren, of geluiden, mits deze:
a. de waren of diensten van een onderneming kunnen onderscheiden van die van andere ondernemingen, en
b. in het register kunnen worden weergegeven op een wijze die de bevoegde autoriteiten en het publiek in staat stelt het voorwerp van de aan de houder ervan verleende bescherming duidelijk en nauwkeurig vast te stellen.
Het merkenrecht dient ervoor om bescherming te bieden tegen het gebruik van overeenstemmende merken.
Modellen
Ook het uiterlijk van een product kan beschermd worden door het intellectueel eigendomsrecht. Het modellenrecht ziet op de bescherming van de vormgeving van twee- of driedimensionale producten. Voorwaarden voor bescherming zijn dat het voortbrengsel nieuw is en eigen karakter heeft. Met nieuwheid wordt bedoeld dat er voordat je een aanvraag voor bescherming indient, geen identiek model aan het algemeen publiek is getoond. Van eigen karakter is sprake wanneer de algemene indruk die jouw model wekt bij de “geïnformeerde gebruiker” anders is dan de algemene indruk die door andere modellen wordt gewekt. Bij de beoordeling van eigen karakter wordt overigens rekening gehouden met de mate van ontwerpvrijheid. Met andere woorden: de mate waarin de ontwerper ruimte heeft voor creatieve keuzes in zijn ontwerp.
Octrooien
Uitvindingen kunnen bescherming krijgen op grond van het octrooirecht. Om voor octrooibescherming in aanmerking te komen, moet een uitvinding:
a. nieuw zijn
b. inventief zijn (dat wil zeggen het resultaat van uitvinderswerkzaamheid)
c. industrieel toepasbaar zijn, en
d. geoorloofd zijn (uitvindingen waarvan de commerciële exploitatie in strijd zou zijn met de openbare orde of de goede zeden, zijn niet octrooieerbaar)
Een octrooi, of een patent, is een maximaal 20-jarig monopolie op een uitvinding.
Overige rechten
Naast de hiervoor genoemde rechtsgebieden maken ook handelsnaamrecht, kwekersrecht en reclamerecht deel uit van het intellectueel eigendomsrecht. Ook zijn er raakvlakken met onrechtmatige daad, mededingingsrecht en andere rechtsgebieden.
Het is mogelijk om jouw intellectuele eigendommen juridisch te beschermen. In veel van deze rechtsgebieden is registratie echter wel een vereiste. Onze Novagraaf consultants zijn altijd bereid om u te helpen in het registratieproces van uw intellectuele eigendommen, of om u nader te informeren over deze rechtsgebieden. Neem hieronder contact met ons op en abonneer op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van belangrijke gebeurtenissen.
Dit artikel is geschreven door Valerie Annan, zij is werkzaam op de afdeling knowledge management op ons kantoor in Amsterdam.