Picnic viert zege op grond van parodie-exceptie in zaak tegen Max Verstappen

Recentelijk heeft het Gerechtshof Amsterdam (hierna: het Hof) in de reclamezaak van Picnic tegen Max Verstappen de eerdere uitspraak van de rechtbank Amsterdam vernietigd en geoordeeld dat Picnic geen schadevergoeding hoeft uit te keren aan Verstappen. Eerder had de rechtbank een vergoeding van €150.000,- aan Verstappen toegekend omdat Picnic op social media een kort filmpje had gepubliceerd waarin een lookalike van Verstappen een rol speelde, waardoor naar het oordeel van de rechtbank het portretrecht van Verstappen was geschonden.

Portretrecht

Het portretrecht beschermt de beeltenis van de geportretteerde. Indien iemand duidelijk herkenbaar wordt afgebeeld, heeft de geportretteerde het recht zich daartegen te verzetten indien hij of zij daartoe een redelijk belang heeft. Van een redelijk belang kan sprake zijn als de geportretteerde een verzilverbare populariteit bezit, wat wil zeggen dat diegene geld kan verdienen met zijn of haar portret, of als de publicatie van het portret in strijd is met het recht op privacy.

Feiten

Autocoureur Max Verstappen geniet wereldwijde bekendheid. Jumbo is een van de sponsors van Verstappen. In een reclamefilmpje van Jumbo heeft Verstappen de rol van boodschappenbezorger die in zijn Formule-1 auto online bestelde boodschappen razendsnel aflevert bij de klanten.

De (toen) startende online supermarkt Picnic heeft kort na de lancering van het reclamefilmpje van Jumbo een  reclamefilmpje gepubliceerd op verschillende social media platforms. Dit filmpje heeft de titel ‘als je op tijd bent dan hoef je niet te racen’ gekregen. In het filmpje is een lookalike van Verstappen te zien - de acteur in het filmpje van Picnic draagt dezelfde raceoutfit en race-cap als Verstappen tijdens zijn optredens in de media en op het circuit.

Verstappen heeft kort na het lanceren van het filmpje door Picnic hen gesommeerd om het filmpje te verwijderen (hetgeen de dag daarna is gebeurd) en een vergoeding te betalen.

Rechtbank

De rechtbank heeft in april 2018 geoordeeld dat Verstappen een zeer bekende Nederlandse Formule-1 coureur is die een verzilverbare populariteit heeft. Om die reden heeft Verstappen een redelijk belang om zich te verzetten tegen het commercieel gebruik van zijn portret.

De rechter heeft in het eindvonnis Picnic veroordeeld tot betaling van € 150.000,- schadevergoeding wegens inbreuk op het portretrecht van Verstappen. Partijen zijn tegen de uitspraak van de rechtbank in hoger beroep gegaan bij het Hof Amsterdam.

Gerechtshof

Het Hof heeft recentelijk de uitspraak van de rechtbank vernietigd en geoordeeld dat het door Picnic gemaakte en gepubliceerde reclamefilmpje duidelijk bedoeld is als parodie op de eerdere reclame van Jumbo waarin de echte Verstappen een rol heeft gespeeld.

Het Hof oordeelde als volgt: “Het gebruik van een lookalike van een bekende Nederlander in een commerciële parodie op een reclamefilm van een concurrent, is geen portretrechtinbreuk en niet onrechtmatig als er geen verwarring is en daadwerkelijke schade niet blijkt.”

Ook heeft het Hof geoordeeld dat Verstappen niet concreet heeft toegelicht in welke omvang hij schade heeft geleden. Het Hof concludeert dat geen sprake is van omzetderving en ook niet van reputatieschade. Om deze redenen is, aldus het Hof, geen sprake van inbreuk op het portretrecht van Verstappen.

Meer weten over auteursrecht, portretrecht of andere Intellectuele Eigendomsrechten? Onze specialisten helpen u graag verder. U kunt contact opnemen via het contactformulier. Bellen kan natuurlijk ook.