Het groene jasje & trade dress bescherming

De Amerikaanse golfclub Augusta National uit Augusta, Georgia, heeft het uiterlijk van het beroemde groene jasje dat leden van de club dragen beschermd. In de Verenigde Staten gelden specifieke bepalingen voor zogenoemde trade dress bescherming, die het visuele uiterlijk van een product of een verpakking beschermd. De ‘trade dress’ van het groene jasje is als merk geregistreerd bij het Amerikaanse merkenbureau USPTO. Theo Visser geeft een toelichting op deze speciale vorm van bescherming.

De leden van Augusta National krijgen een groen jasje met het logo op de linkerborst. Dit jasje mag traditioneel het golfterrein niet verlaten. Alleen de winnaar van het jaarlijkse toernooi dat door Augusta National wordt georganiseerd – The Masters, die eigenlijk deze week hadden moeten beginnen maar vanwege de coronacrisis verplaatst is naar november – die ook een groen jasje krijgt, mag het buiten het terrein dragen. De winnaar wordt geen lid van de club. Wel moet hij het jaar erop de overhandiging van het groene jasje aan de nieuwe winnaar verzorgen. Dit gebruik dateert al van 1949.

Hoge waarde

Het jasje van golfprofessional Horton Smith, uitgereikt voor zijn overwinningen in 1934 en 1936, werd op een veiling in september 2013 voor meer dan 682.000 dollar verkocht; de hoogste prijs ooit betaald voor een stuk golfmemorabilia. Smith stierf op 55-jarige leeftijd in 1963 en het jasje was al tientallen jaren in het bezit van de familie. De sportieve waarde, maar ook de waarde in geld van zo’n jasje, is dus groot.

Trade dress bescherming

Augusta National wilde meer bescherming voor het jasje teneinde inbreuk/misbruik tegen te gaan. Dat deed zij via de mogelijkheden van trade dress bescherming en zij registreerde het uiterlijk van het jasje als merk.

Trade dress is een term die op de look en feel van een product of verpakking betrekking heeft. Vaak wordt bij merken gedacht aan woorden of logo’s maar de wettelijke bepaling over wat een merk kan zijn omvat veel meer. Deze bepaling luidt:

Merken kunnen worden gevormd door alle tekens, in het bijzonder woorden, waaronder namen van personen, of tekeningen, letters, cijfers, kleuren, vormen van waren of verpakkingen van waren, of geluiden, mits deze:

a. de waren of diensten van een onderneming kunnen onderscheiden van die van andere ondernemingen, en;

b. in het register kunnen worden weergegeven op een wijze die de bevoegde autoriteiten en het publiek in staat stelt het voorwerp van de aan de houder ervan verleende bescherming duidelijk en nauwkeurig vast te stellen.

Om de trade dress te beschermen, moet het publiek deze kunnen identificeren door middel van reclame, promotie,  algemene bekendheid en/of sterke verkoop.

Om de trade dress van een productontwerp te registreren, is het noodzakelijk om aan te tonen dat het ontwerp onderscheidend vermogen heeft verworven, waardoor de gebruiker aanspraak kan maken op exclusieve rechten op het totale productontwerp. Het groene jasje heeft door de grote populariteit van de Augusta National Masters een wijdverbreide bekendheid verworven.

Doeleinden trade dress

De bescherming van de trade dress via wetgeving dient vier doeleinden. De wet is bedoeld om:

• de economische, intellectuele en creatieve investeringen van bedrijven te beschermen bij het onderscheiden van hun producten;
• de goodwill en reputatie die vaak worden geassocieerd met de trade dress van een bepaald bedrijf en haar producten te behouden;
• de duidelijkheid en stabiliteit op de markt te bevorderen door consumenten aan te moedigen te vertrouwen op de trade dress van een bedrijf bij de beoordeling van de kwaliteit van een product;
• de concurrentie te vergroten door bedrijven te verplichten hun eigen trade dress  te associëren met de waarde en kwaliteit van de goederen die zij verkopen.

In andere landen dan de VS zijn ook mogelijkheden om het uiterlijk van een product of de opmaak van een verpakking te beschermen. Dit kan via het merkenrecht maar ook is bescherming mogelijk op grond van de wetgeving inzake tekeningen en modellen en de auteurswet.

Onze adviseurs kunnen u verder over dit onderwerp informeren.