Banksy en de kunst van merkbescherming
Kunstenaar Banksy is er niet in geslaagd om te verhinderen dat een bedrijf in wenskaarten een van zijn beroemde werken gebruikt. Het Europese merkenbureau (EUIPO) oordeelde onlangs dat de geheimzinnige straatartiest geen intentie had om zijn geregistreerde merk ook daadwerkelijk te gebruiken. Wij lichten de kwestie nader toe.
Commercieel gebruik van graffiti en street art heeft reeds geresulteerd in een aantal spraakmakende geschillen. Kunstenaars wenden zich steeds vaker tot IE-rechten en de bijbehorende handhavingsmogelijkheden om de controle over hun werk te behouden. De wens van Banksy om anoniem te blijven, zorgt voor een extra uitdaging met betrekking tot registratie van intellectueel eigendom en de bescherming daarvan.
Maak gebruik van geregistreerde merken
Deze recente uitspraak betreft een geschil tussen Banksy en het wenskaartenbedrijf Full Colour Black, dat verscheidene bekende kunstwerken van Banksy heeft gebruikt voor zijn assortiment van wenskaarten, waaronder ‘Rage, the Flower Thrower’. Dit kunstwerk werd in 2005 door Banksy op een muur in Jeruzalem gespoten en toont een gemaskerde demonstrant die een boeket bloemen gooit. Banksy heeft in 2014 met succes een Uniemerk aangevraagd om het werk te beschermen. In 2019 werd echter een doorhalingsactie ingesteld door Full Colour Black, omdat er geen sprake zou zijn van ‘normaal gebruik’.
Als reactie daarop opende Banksy een pop-upwinkel, genaamd Gross Domestic Product (bruto binnenlands product in het Nederlands). Het enige doel van deze winkel was ‘om te voldoen aan de EU merkenwetgeving’, oftewel om te voldoen aan het vereiste van normaal gebruik. De nietigheidsafdeling van het EUIPO ging in zijn recente uitspraak echter over tot vervallenverklaring van het merk en merkte daarbij op dat de kunstenaar ‘te kwader trouw had gehandeld’ door de winkel enkel te openen ‘om simpelweg de wet te omzeilen’.
‘’Geregistreerde merken zijn in principe commercieel van aard, omdat ze bedoeld zijn om in het handelsverkeer te worden gebruikt en niet alleen verworven kunnen worden uit defensief oogpunt’’ licht Alastair Rawlence, Senior IE-consultant bij Novagraaf UK, toe. ‘’Het probleem voor Banksy is dat het erop lijkt dat hij het merk niet normaal exploiteerde, maar het alleen registreerde om aanspraak te kunnen maken op merkbescherming.’’
“Auteursrecht is voor losers” – Banksy
Banksy’s verlangen om anoniem te blijven zorgt voor een bijkomend obstakel met betrekking tot het beschermen van zijn intellectueel eigendom via andere wegen. Volgens Alastair is het ‘’minder waarschijnlijk dat hij zich zal beroepen op bescherming via het auteursrecht, aangezien hij dan kans loopt zijn identiteit te moeten onthullen”.
Het zou goed kunnen dat de uitspraak in deze zaak ook gevolgen heeft voor andere registraties van Banksy, gezien zijn keuze ‘om graffiti op andermans eigendom te spuiten zonder toestemming’ en ‘om de deugd van ongehoorzaamheid aan het auteursrecht en merkenrecht te prijzen’ – aldus de uitspraak van het EUIPO.
Wij houden op de hoogte van het verloop van deze kwestie.
Wil je jouw merknaam laten registreren of wil je meer informatie over merkregistratie in het algemeen? Neem dan contact op met een van onze specialisten.