Kärcher-geel wint van Varo-geel

Kärcher, de fabrikant van onder andere hogedrukreinigers, voorziet haar producten van de kleur zinkgeel. Het Belgische Varo uit Lier leverde identieke producten, eveneens in de kleur geel. Kärcher heeft hier echter met succes bezwaar tegen gemaakt. Theo Visser geeft aan de hand van deze kwestie een toelichting op kleurmerken en inburgering.

Kärcher

Het Duitse familiebedrijf Kärcher werd in 1935 opgericht en produceert hogedrukreinigers en aanverwante producten. Het bedrijf opereert wereldwijd en is marktleider in de Benelux. Sinds 1974 maakt Kärcher op en voor haar reinigingsapparaten en accessoires gebruik van de kleur zinkgeel (RAL 1018). De kleur komt ook terug op haar verpakkingen en promotiemateriaal. In 1990 werd voor het eerst een kleurmerk geregistreerd. In 2012 werd opnieuw een kleur – zinkgeel voorzien van het RAL nummer 1018 – als merk in de Benelux geregistreerd.

Varo

Varo brengt sedert 2012 hogedrukreinigers op de markt onder het merk Powerplus en gebruikt eveneens een gele kleur. Kärcher stuurde een sommatie naar Varo wegens merkinbreuk. Varo is vervolgens met gebruik van de kleur geel voor haar producten gestopt.

Kleur geel

Kärcher stapte toch naar de rechter. Kärcher legt aan haar vorderingen ten grondslag dat het door Varo voor haar hogedrukreinigers voor consumenten gebruikte Varo-geel zo zeer lijkt op haar kleurmerken, dat het publiek zal aannemen dat die hogedrukreinigers afkomstig zijn van Kärcher of dat een verband bestaat tussen Varo en Kärcher, waarmee sprake is van merkinbreuk.

Kärcher stelt verder dat Varo ongerechtvaardigd voordeel trekt uit de bekendheid en zorgvuldig opgebouwde reputatie van Kärcher en de kleurmerken, althans afbreuk doet aan de herkomstfunctie van de kleurmerken. Voornoemde overeenstemming tussen het Varo-geel en de kleurmerken wordt bevestigd, althans versterkt, doordat Varo net als Kärcher op vergelijkbare wijze het geel op de Varo-hogedrukreinigers combineert met zwart – een kleurencombinatie die Kärcher ook gebruikt in haar huisstijl. Door de merkinbreuk lijdt Kärcher schade, die Varo dient te vergoeden. 

Merk nietig?

Varo verweert zich en stelt dat de kleurmerken nietig zijn omdat die niet voldoen aan de strenge criteria die aan een kleurmerk worden gesteld. Meer in het bijzonder:

1) is het Kärcher-geel geen teken;

2) voldoet de registratie van het kleurmerk uit 1990 bij gebreke van een kleurcode niet aan het vereiste van vatbaarheid voor een grafische voorstelling volgens artikel 2.1 lid 1 BVIE, en;

3) beschikt het Kärcher-geel niet ook niet door inburgering verkregen onderscheidend vermogen.

Daarbij komt dat het algemeen belang van de beschikbaarheid van kleuren zich verzet tegen de instandhouding van de kleurmerken, nu Kärcher daarmee een te groot monopolie op de kleur geel zou krijgen, althans de beschikbaarheid van die kleur te zeer beperkt zou worden.

Kleurmerk voldoet niet aan vereisten

De rechtbank Den Haag oordeelt dat het in 1990 geregistreerde kleurmerk niet voldoet aan de wettelijke vereisten, namelijk dat het merk in het register zodanig moet zijn weergegeven dat de bescherming duidelijk en nauwkeurig is vast te stellen. Een kleurmonster in combinatie met een omschrijving van de kleur door middel van een internationaal erkende kleurcode (RAL 1018) zoals bij de registratie van het kleurmerk in 2012 voldoet wel. De registratie uit 2012 voldoet aan het vereiste dat het de producten en diensten van Kärcher kan onderscheiden van die van andere ondernemingen. 

Inburgering

Een teken kan door langdurig en/of intensief gebruik alsnog een groot onderscheidend vermogen verwerven en als merk inburgeren. Om vast te stellen of een merk is ingeburgerd, moeten alle factoren worden onderzocht waaruit kan blijken dat het merk geschikt is geworden om de betrokken waar als afkomstig van een bepaalde onderneming te identificeren en dus om deze waar van andere ondernemingen te onderscheiden.

Daarbij moet rekening worden gehouden met de duur van het gebruik van het merk, het marktaandeel van het merk, de intensiteit en de geografische spreiding van het gebruik van dit merk, de hoogte van de reclamekosten van de onderneming voor het merk, en het percentage van de betrokken kringen dat de waar op basis van het merk als afkomstig van een bepaalde onderneming identificeert. Een marktonderzoek kan eventueel een bijdrage aan de beoordeling leveren.

Kärcher beroept zich op de rechtsgevolgen van inburgering van het Kärcher-geel, en dient derhalve te bewijzen dat het Kärcher-geel daadwerkelijk ingeburgerd is geraakt. Naar het oordeel van de rechtbank heeft Kärcher voor haar stelling dat het Kärcher-geel door het gebruik dat ervan was gemaakt onderscheidend vermogen had gekregen voor reinigingsmachines en -producten, waaronder hogedrukreinigers, voor consumenten in de Benelux, de bewijsdrempel ruimschoots gehaald. Met al hetgeen Kärcher heeft overgelegd, kan aan de hand van alle relevante factoren vastgesteld worden dat het jongste kleurmerk al geruime tijd voor voornoemde producten ingeburgerd was geraakt.

Marktonderzoek

Kärcher heeft ter onderbouwing van haar stelling dat een substantieel deel van het publiek in de Benelux het 2012 kleurmerk door voornoemd gebruik, door voornoemde investeringen en vanwege voornoemd marktaandeel is gaan zien als merk – ter onderscheiding van producten van Kärcher van die van andere ondernemingen – marktonderzoeken in het geding gebracht, die zien op hogedrukreinigers voor consumenten. Dit rapport is opgesteld in september 2016 naar aanleiding van een onlineonderzoek in de periode van 17 juni tot 18 augustus 2016 onder een steekproef van 270 Nederlanders en Belgen in de leeftijd van 18 tot en met 70 jaar die (mede) verantwoordelijk zijn voor het kopen van elektrische apparaten voor/in hun huishouden. Aan deze personen is een Kärcher-geel kleurvak en ook een paars kleurvak getoond. Uitgaande van de percentages uit het overlegde marktonderzoek herkent ongeveer 60-80% van de respondenten een Kärcher-gele hogedrukreiniger in de zomer van 2016 als afkomstig van Kärcher. Aangenomen moet daarom worden dat een aanzienlijk deel van de consumenten van hogedrukreinigers in Nederland en België een Kärcher-gele hogedrukreiniger als afkomstig van Kärcher identificeerde en het Kärcher-geel dus in staat was (geworden) de hogedrukreinigers van Kärcher van andere ondernemingen te onderscheiden.

Overeenstemming

Tevens meent de rechtbank dat het Varo-geel zo dicht tegen het Kärcher-geel aanligt, dat het Varo-geel in hoge mate overeenstemt met het geel van het 2012 kleurmerk. Nu sprake is van een grote mate van overeenstemming tussen de kleurtinten, van gebruik van de kleur voor identieke producten en van aanzienlijke bekendheid en onderscheidende kracht van het merk, is sprake van verwarringsgevaar en daarmee van inbreuk met de Varo-hogedrukreinigers op het 2012 kleurmerk.

Dit geldt te meer nu uit de overlegde marktonderzoeken volgt dat een groot deel van de respondenten het Kärcher-geel als afkomstig van Kärcher identificeert. Aangenomen moet daarom worden dat een groot deel van het in aanmerking komende publiek bij een Varo-gele hogedrukreiniger zal kunnen denken dat die afkomstig is van Kärcher. De rechtbank verklaart het eerste kleurmerk van Kärcher uit 1990 nietig maar oordeelt dat Varo inbreuk maakt op het in 2012 geregistreerde kleurmerk.

Meer weten?

Niet alleen namen of logo’s komen voor merkbescherming in aanmerking. Ook kleuren, vormen, klanken, de opmaak van een verpakking of cijfers kunnen als merk worden geregistreerd. Onze consultants adviseren u graag over de mogelijkheden van bescherming om daarmee uw belangen zo goed mogelijk te behartigen.