Respecteert AI het auteursrecht?

Hoewel de ontwikkeling van Artificiële Intelligentie (AI) al in de jaren 60 door DARPA (een onderzoeksinstituut van het Amerikaanse leger) begon, is het begrip voor de meeste mensen pas onlangs op de radar verschenen met de introductie van ChatGPT. 

ChatGPT is een computerprogramma waarmee door middel van een paar kernwoorden een artikel kan worden gegenereerd over de ingevoerde onderwerpen. Dit kan zelfs in de stijl van een specifieke auteur. Dit programma werkt op basis van een database. OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT, heeft voor het programma ontelbare boeken en teksten laten scannen. Deze informatie wordt vervolgens door elkaar gehusseld om zo een geheel nieuwe tekst te creëren. Volgens OpenAI komt er nog een mens aan te pas om het resultaat te verfijnen. De exacte werkwijze wordt niet volledig onthuld, maar hier is bijvoorbeeld te zien hoe de tekst van Alice in Wonderland wordt samengevat. Veel studenten zijn dol op dit hulpmiddel bij het schrijven van artikelen en scripties. 

Ondanks het gemak van ChatGPT, vereisen artikelen alsnog een menselijke inbreng. Twee auteurs, Mona Awad en Paul Tremblay, hebben een juridische claim ingediend tegen OpenAI omdat dit bedrijf hun boeken heeft gebruikt om ChatGPT te trainen, zonder rekening te houden met het auteursrecht dat op hun werk rust.

In de meeste landen is het niet toegestaan om teksten of andere creatieve uitingen, zoals foto's, te gebruiken in eigen materiaal zonder toestemming van de maker. Alleen kleine fragmenten mogen worden geciteerd, mits duidelijk wordt aangegeven dat het om een citaat gaat en wie de oorspronkelijke maker is. Zo kan bijvoorbeeld het citaat van advocaten Joseph Saveri en Matthew Butterick worden aangehaald waarin zij beweren dat "high-quality, well-edited, long-form prose, is the gold standard of idea storage of our species."

In een interview wijzen de advocaten erop dat OpenAI op oneerlijke wijze profiteert van gestolen geschriften en ideeën. Hierbij speelt vermoedelijk ook mee dat OpenAI geen vergoeding heeft betaald voor het gebruik van het materiaal. Het is begrijpelijk frustrerend wanneer er hard is gewerkt aan een boek en een computerprogramma ermee aan de haal gaat zonder enige erkenning, zowel financieel als anderszins.

Tegelijkertijd zou gesteld kunnen worden dat de computer niets anders doet dan de auteur van dit artikel, namelijk informatie verzamelen en verwerken tot een aantrekkelijk en leesbaar stuk tekst. Het verschil is dat de computer dit in een razendsnel tempo kan doen, terwijl schrijvers er aanzienlijk meer tijd aan besteden en hun uiterste best doen om er een educatief en leesbaar stuk van te maken. 

De vraag die opkomt, is of menselijke arbeid uiteindelijk overbodig wordt. Zal AI het werk van boekenschrijvers, scenarioschrijvers (die om deze reden staken) of acteurs overnemen? Hoewel AI snel informatie kan verwerken en nieuwe teksten kan genereren, blijft de vraag of het in staat zal zijn om de diepgaande emoties, unieke perspectieven en intrinsieke menselijke creativiteit te evenaren.

Terwijl we technologische ontwikkelingen blijven omarmen, kunnen we niet negeren dat menselijke creativiteit en inzicht vaak voortkomen uit ervaringen, culturele context en diep gewortelde emoties. De rol van AI lijkt eerder aanvullend dan vervangend te zijn, waarbij het kan helpen bij taken zoals genereren, analyseren en samenvatten, terwijl de kern van creatieve expressie nog steeds in handen blijft van menselijke makers.

Het huidige debat over auteursrechten en AI dwingt ons om na te denken over de complexe relatie tussen technologie en creativiteit. Hoewel AI nieuwe wegen opent en efficiëntie biedt, is het behoud van ethiek, erkenning en rechtmatigheid binnen deze ontwikkelingen van cruciaal belang. De toekomst zal ongetwijfeld een evenwicht moeten vinden tussen de mogelijkheden van AI en het respecteren van de menselijke geest en creativiteit."

Het is ons inzicht dat menselijke creativiteit de gouden standaard zal blijven. Ondertussen houden wij de ontwikkelingen in deze en andere zaken nauwlettend in de gaten. Abonneer op onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte!

Novagraaf geeft persoonlijk advies over auteursrecht en andere kwesties met betrekking tot intellectueel eigendom. Spreek met uw Novagraaf consultant of neem hieronder contact met ons op.

Dit artikel is geschreven door Annerie Beentje, ze is een gecertificeerde Benelux en Europees merkengemachtigde met 30 jaar ervaring in het intellectuele eigendomsrecht.