De handhaving van het Hubertushert

De Kamer van Beroep van het Europese merkenbureau heeft begin deze maand uitspraak gedaan in een oppositieprocedure tussen het Duitse drankmerk Jägermeister en het Franse Les Bordes, met een hoofdrol voor het gestileerde Hubertushert. Koen de Winder belicht de kwestie en het belang van de juiste argumentatie.

Inleiding

Op Goede Vrijdag in het jaar 683 trok de zorgeloze jager Hubertus met zijn hond en geweer het bos in. Vanuit de duisternis van het woud werd hij plots geconfronteerd met een majestueus wit hert, tussen wiens gewei een met licht overgoten kruis schitterde. Hubertus, tot op dat moment geen gelovige, herkende daarin direct een goddelijk teken. Dit verhaal is door de eeuwen overgeleverd en staat bekend als de legende van Sint-Hubertus. Het hert wordt vandaag de dag nog steeds beschouwd als de patroonheilige van de jagers.

Op 1 september 2021 heeft de Kamer van Beroep van het Europese merkenbureau (EUIPO) zich gebogen over een kwestie tussen Mast-Jägermeister SE (hierna: Jägermeister) en Les Bordes Golf International SAS (hierna: Les Bordes). Jägermeister, dat een gestileerd Hubertushert als merk heeft ingeschreven, verzet zich tegen de inschrijving van het teken van Les Bordes (zie afbeelding hiernaast).

Het geschil

In een oppositieprocedure bij het EUIPO beroept Jägermeister zich op twee van haar oudere merkregistraties. Haar oudere Duitse merkregistratie (afbeelding links) en haar oudere EU-merkregistratie (afbeelding rechts).

Allereerst stelde Jägermeister zich op het standpunt dat de woorden “LES BORDES” in het teken ieder onderscheidend vermogen missen, omdat dit een geografische aanduiding is. Wanneer een teken de oorsprong of de geografische bestemming van de betrokken producten of diensten aanduidt, is het teken beschrijvend en heeft het geen onderscheidend vermogen.

De oppositieafdeling van het EUIPO concludeerde dat het relevante publiek de woorden “LES BORDES” niet zou herkennen als van een geografische herkomst. Les Bordes is de naam van een kleine gemeente in Frankrijk, met minder dan 1900 inwoners. Daarnaast is de onderneming Les Bordes niet gevestigd in de Franse gemeente. Hoewel een zeer klein gedeelte van het relevante publiek deze woorden zou kunnen opvatten als geografische herkomst, is dit een te verwaarlozen deel van het totale publiek. Om die reden is de oppositieafdeling van mening dat de woordelementen “LES BORDES” een gemiddeld niveau van onderscheidend vermogen bevatten.

Ten tweede voert Jägermeister aan dat er gevaar voor verwarring tussen haar merken en het jongere teken bestaat. Verwarringsgevaar is aanwezig wanneer het relevante publiek zou kunnen denken dat de betrokken producten of diensten afkomstig zijn van dezelfde onderneming. Of er gevaar voor verwarring bestaat is onder andere afhankelijk van de mate van soortgelijkheid van de goederen of diensten, het onderscheidend vermogen van het merk en de onderscheidende en dominerende bestanddelen van het merk en het jongere teken.  

Jägermeister doet hiervoor een beroep op de “uitzonderlijke status” van haar oudere merken en voert aan dat deze daardoor een hoger niveau van onderscheidend vermogen hebben. Het drankmerk weet de oppositieafdeling niet te overtuigen van het hoge niveau van onderscheidend vermogen waardoor het onderscheidend vermogen van de oudere merken door de oppositieafdeling als normaal wordt beschouwd.

De oppositieafdeling meent na een grondige vergelijking van beide tekens dat, hoewel zij beide hoofdzakelijk een afbeelding van een hertenkop bevatten, veel verschillen vertonen. De tekens hebben volgens de oppositieafdeling een geringe visuele en een gemiddelde conceptuele of begripsmatige overeenstemming: “de conflicterende tekens lijkt slechts in zoverre op elkaar dat hun beeldelementen een dier van dezelfde soort afbeelden”. Bijgevolg volstaan de verschillen voor de consument om de tekens op de markt veilig van elkaar te kunnen onderscheiden en verwarringsgevaar uit te sluiten.

De oppositie van Jägermeister wordt afgewezen.

De Kamer van Beroep van het EUIPO

Jägermeister gaat in hoger beroep en daarin voert zij nagenoeg dezelfde argumenten aan. De Kamer van Beroep van het Europese merkenbureau gaat grotendeels mee in de overwegingen van de oppositieafdeling, maar slaat een andere richting in bij de beoordeling van beide tekens.

Volgens de Kamer van Beroep heeft de oppositieafdeling miskend dat merk en teken geen dominante bestanddelen bevatten. In het merk van Jägermeister zijn de cirkel en het kruis tussen het gewei volgens de Kamer van Beroep elementen van secundair belang, aangezien het gaat om details die geen beslissende rol zullen spelen in de herinnering van de consument.

Visueel en begripsmatig tonen de conflicterende tekens een zwart-wit voorstelling van hetzelfde dier en hetzelfde deel ervan: een hertenkop met gewei en een deel van de nek naar voren. In beide tekens zijn de verhoudingen tussen de elementen - namelijk de kop, oren, bek, gewei en nek, bijna identiek. De aanvullende figuratieve elementen (de cirkel en het kruis tussen het gewei) en de tekst “LES BORDES” zijn onvoldoende om de gelijkenissen tussen beide tekens op te heffen. Beide tekens zijn volgens de Kamer van Beroep daarom visueel en begripsmatig overeenstemmend.

Uit vaste rechtspraak volgt dat de gemiddelde consument slechts een onvolmaakt beeld van het merk heeft en daarom zal de consument niet alle figuratieve details van de betrokken tekens onthouden. Hieruit vloeit voort dat de gelijkheid van de goederen, de visuele en begripsmatige overeenstemming tussen de tekens in combinatie met de intrinsieke mate van onderscheidend vermogen van het merk voldoende zijn om gevaar voor verwarring vast te stellen.

De Kamer van Beroep vernietigt de uitspraak van de oppositieafdeling en wijst de vordering tot vernietiging van het merk van Les Bordes toe.

De uitspraak is nog niet definitief, omdat er nog beroep mogelijk is bij het Europees Gerecht. Nu Les Bordes in zowel de oppositiezaak als het hoger beroep geen argumenten heeft ingediend, lijkt het onwaarschijnlijk dat deze zaak aan het Europees Gerecht zal worden voorgelegd.

Conclusie

Voor de handhaving van uw merkrechten is het van belang dat de juiste argumenten naar voren worden gebracht. Om argumenten kracht bij te zetten helpt het om bewijs van gebruik te overleggen. Marktonderzoeksrapporten waaruit de reputatie of het marktaandeel van uw merk blijkt zijn ook zeer waardevol. Door ieder jaar voorbeelden van gebruik te verzamelen, kan in het geval van handhaving van uw rechten snel actie worden ondernomen en vergroot u de kans op een voor u gunstige beslissing.  

Heeft u vragen over de registratie van een merk? Of wilt u optreden tegen een teken dat mogelijk inbreuk maakt? Onze consultants adviseren u graag over de mogelijkheid om uw merken optimaal te beschermen. Neem voor advies op maat contact op met onze consultants of via het contactformulier.

Koen de Winder werkt bij de Knowledge Management afdeling van Novagraaf in Amsterdam.